هاری در گربه ها
گردآوری: PetMD Editorial
ترجمه: دکتر محمودرضا اعتضادی
هاری یک بیماری ویروسی است که به طور خاص بر سیستم اعصاب مرکزی (CNS) گربه تاثیر می گذارد.
راه اصلی انتقال ویروس هاری به گربه ها در ایالت متحده از طریق گاز گرفتن توسط یک ناقل بیماری است: روباه، راکون، اسکانک و خفاش. ویروس های عفونی در غدد بزاقی حیوان هار وجود دارد و از طریق بزاق حیوان آلوده منتقل می شود.
هنگامی که ویروس وارد بدن گربه می شود، در سلولهای عضلانی تکثیر می شود و سپس در رشته های عصبی گسترش می یابد. از اعصاب محیطی و حسی و سپس به داخل سیستم اعصاب مرکزی نفوذ می کند.
در شرایط آزمایشگاهی، پیشرفت ویروس هاری به طور متوسط یک تا سه ماه است، اما این زمان می تواند از یک روز تا یک سال متغیر باشد که البته پس از بروز علائم به سرعت پیشرفت می کند.
در ادامه اطلاعاتی در مورد چگونگی تاثیر این بیماری در گربه ها گردآوری شده است.
آیا انسان می تواند به هاری مبتلا شود، و آیا می توان با خراش توسط گربه به هاری مبتلا شد؟
ویروس هاری بسیار واگیردار و غالبا کشنده است و همچنین بیماری مشترک بین انسان و دام می باشد و بنابراین می تواند به انسان منتقل شود.
هاری معمولا از طریق بزاق حیوان آلوده و بیشتر هنگام گاز گرفته شدن توسط حیوان آلوده منتقل می شود. البته هنوز هم این امکان وجود دارد که به علت خراش برداشتن توسط گربه یا هر حیوان آلوده دیگری به هاری مبتلا شد، اما انتقال از این طریق کمتر گزارش شده است.
یکی دیگر از روشهای کمتر مشاهده شده در انتقال ویروس هاری توسط تماس زخم های باز یا غشاهای مخاطی با بزاق حیوان آلوده بوده است.
علائم و انواع هاری در گربه ها
دو نوع هاری وجود دارد: فلج کننده و حیوان خشمگین. در مرحله اولیه، اغلب گربه ها علائم خفیفی از حالات غیر طبیعی روانی را نشان می دهند که این علائم معمولا از یک تا سه روزطول می کشد. سپس بیماری گربه ها به سه حالت: مرحله خشم، مرحله فلجی و یا ترکیبی از این دو پیشرفت می کند. در حالی که تعداد دیگری بدون اینکه علائم عمده ای در آنها بروز کند از پای در می آیند.
هاری خشمگین با تغییرات شدید رفتاری از جمله پرخاشگری و رفتارهای حمله ای مشخص می شود. هاری فلج کننده ، که به آن هاری بی حس (dumb Rabies) هم گفته می شود با ضعف و ناهماهنگی حرکتی در گربه و به دنبال آن فلجی مشخص می شود.
این ویروس خیلی سریع پیشرفت می کند و اگر درمان را بلافاصله پس از شروع علائم انجام نداد، پیش آگهی بیماری ضعیف است و احتمال درگیری شدید و تلف شدن حیوان بالا است. بنابراین اگر گربه شما با یک حیوان دیگر درگیر شده است، یا توسط حیوان دیگری گاز گرفته شده و یا زخمی شده است و یا اگر شما به هر دلیلی مشکوک شدید که حیوان خانگی شما با یک حیوان هار در تماس بوده است است (حتی اگر حیوان خانگی شما علیه ویروس هاری واکسینه شده است)، باید بلافاصله گربه خود را پیش یک دامپزشک ببرید.
علائمی که در هاری گربه ها مشاهده می شود موارد زیر می باشد:
- گنده خواری
- تب
- تشنج
- فلجی
- آب گریزی یا ترس از آب
- فک افتاده
- ناتوانی در بلعیدن
- عدم هماهنگی عضلانی
- کمرویی یا پرخاشگری غیر طبیعی
- تحریک پذیری بیش از حد
- بی قراری/ تغییر در رفتار
- فلج در فک پایین و حنجره
- ترشح بیش از حد بزاق یا بزاق کف دار
علل هاری در گربه ها
ویروس هاری یک ویروس تک رشته ای RNA از جنس Lyssavirus که از خانواده Rhabdoviridae می باشد.
این ویروس از طریق خون یا بزاق از یک حیوان آلوده منتقل می شود و همچنین بسیار بندرت از طریق تنفس گازهای متساعد شده از تجزیه لاشه حیوانات آلوده منتقل می شود. با اینکه آلودگی با ویروس از این طریق بسیار نادر است، اما ممکن است اتفاق بیافتد. اغلب در غارها که تعداد زیادی خفاش زندگی می کنند، مکانی است که ویروس از این طریق شیوع پیدا می کند.
تشخیص هاری در گربه ها
اگر فکر می کنید گربه شما به هاری مبتلا شده، سریعا با دامپزشک تان تماس بگیرید. اگر می توانید و خطری برای شما ندارد. حیوان را داخل باکس قرار دهید و او را قرنطینه کنید و سریعا نزد دامپزشک ببرید. اما اگر حیوان خانگی شما رفتار حمله ای دارد و امکان دارد که شما را گاز بگیرد یا زخمی کند، شما باید با فورا با مرکز کنترل حیوانات خانگی تماس بگیرید تا گربه شما را بگیرند.
دامپزشک گربه شما را در باکسی که درب آن قفل شده است به مدت ۱۰ روز قرنطینه خواهد کرد، این تنها روش قابل قبول برای تایید بیماری در حیوان مشکوک به هاری می باشد.
راه تشخیص بیماری هاری در حیوان، از طریق آزمایش مایع مغزی، پوست، بزاق و ادرار می باشد و نه از طریق آزمایش سرم خون.
در ایالت متحده، در آزمایشگاه های تایید شده ایالتی، از روش آزمایش مستقیم آنتی بادی فلورسنت (پس از مرگ) برای تشخیص هاری استفاده می شود. اگر گربه در قرنطینه بمیرد، دامپزشک شروع به جمع آوری نمونه مایع مغزی می کند. اگر در مدت قرنطینه، گربه شروع به نشان دادن علائم پیش رونده هاری کند، دامپزشک تصمیم می گیرد که حیوان را به روش تزریق یا اتانازی (مرگ با شفقت) بخواباند که از شیوع بیماری و عذاب بیشتر حیوان جلوگیری به عمل آورد.
درمان هاری در گربه
اگر گربه شما علیه هاری واکسینه شده است، مدارک لازم را در این زمینه به دامپزشک ارائه دهید، اگر گربه شما کسی را گاز گرفت و یا با بزاق گربه در تماس بود (خودتان را نیز شامل می شود) به آنها توصیه کنید که سریعا با پزشک تماس بگیرند. متاسفانه، هاری همیشه برای حیوانات واکسینه نشده کشنده می باشد، که معمولا طی ۷ تا ۱۰ روز از زمان شروع علائم اولیه رخ می دهد.
بنا بر قوانین، در صورت تشخیص هاری، شما باید این مورد را به بخش مرکز بهداشت محل خود گزارش دهید. بر طبق مقرارت محلی و ایالتی، گربه واکسینه نشده ای که توسط حیوانی که در آن هاری تشخیص داده شده است گاز گرفته شود، باید تا ۶ ماه قرنطینه شود و همچینین اگر یک حیوان واکسینه شده توسط حیوان حیوان هار یا مشکوک گاز گرفته و یا زخمی شود، باید بمدت ۱۰ روز قرنطینه و تحت نظر باشد.
مدیریت و زندگی
هر ناحیه و محلی را که حیوان ممکن است آلوده کرده باشد (خصوصا با بزاق) ضدعفونی نمایید. جهت ضدعفونی کردن از محلول سفید کننده خانگی (وایتکس رقیق شده ۱:۳۲) استفاده شود، که برای از بین بردن و غیرفعال کردن سریع ویروس موثر است.
اگر گربه شما چیزی را بلعید، بدون انجام اقدامات احتیاطی، دست خود را وارد دهان حیوان نکنید. ویروس از طریق بزاق، می تواند حتی از یک خراش کوچک وارد پوست شود و شما را در معرض خطر ابتلا به ویروس قرار دهد.
واکسیناسیون دوره ای گربه خود را جدی بگیرید.
منبع: PetMD